Jaarverslag 2022 ILT

 

Jaarverslag 2022 van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Het Jaarverslag gaat over de activiteiten en resultaten van de ILT in 2022 op het gebied van transport, infrastructuur, milieu en wonen.

2.2 Bodem grond- en oppervlaktewater

Werken aan grootste risico’s

De ILT heeft samen met publieke en private partijen een beeld gevormd van de mogelijke risico’s in delen van de bodemketen en maatregelen om ze te kunnen beheersen. Dit als onderdeel van het Programma Versterking Kwalibo (Kwaliteitsborging in het bodembeheer)-stelsel. Het ging daarbij om de volgende onderwerpen:

  • Bodemenergiesystemen
  • Baggeren van regionale wateren
  • Aanleggen van vloeistofdichte vloeren en bedrijfsrioleringen
  • Ondergrondse brandstoftanks
  • Productie en hergebruik van reststoffen

De risicobeelden en de bijbehorende beheersmaatregelen vormen de basis voor een gerichte samenwerking met onder meer de omgevingsdiensten. Ook verbetert dit de onderbouwing van de voorgestelde acties en biedt het mogelijkheden om het effect van de acties beter zichtbaar te maken.

Satellietdata identificeren groot grond verzet

De ILT en de politie onderzoeken in hoeverre zij satellietdata kunnen gebruiken. Er wordt bekeken of veranderingen in groot grond verzet te herkennen zijn. En of de aard of soort van de grond en bouwstoffen bepaald kunnen worden. Dit levert dan waardevolle informatie op voor de inspecteurs die bodemprojecten inspecteren en controleren. Het draagt eveneens bij aan een meer risicogerichte aanpak. In 2022 is gewerkt aan een dashboard Satellietdata.

Inspecties grondbanken en bouwstoffen

De ILT heeft inspecties uitgevoerd om risico’s te onderzoeken op verspreiding van verontreiniging bij grondbanken. Daarnaast zijn inspectieonderzoeken uitgevoerd naar de productie (en toepassing) van verschillende bouwstoffen. Dit is bijvoorbeeld immobilisaat, waarbij een bindmiddel verontreiniging van toegepaste (afval)stoffen inkapselt. Deze inspecties zorgen ook voor een betere informatiepositie rond deze ketens en leveren handvatten op voor gerichte samenwerking met omgevingsdiensten.

Samenwerking versterken

Met omgevingsdiensten is een scan uitgevoerd om na te gaan hoe de samenwerking verder is te versterken. Daarnaast hebben de ILT-inspecteurs bij omgevingsdiensten presentaties gegeven om informatie-uitwisseling aan te moedigen. Ook als gevolg hiervan zijn veel signalen over mogelijke missstanden in de bodemketen door de omgevingsdiensten aan de ILT gemeld. Al deze meldingen zijn met een quick scan beoordeeld, waarvan een deel verder is onderzocht.

Staalslakken

In opdracht van het programma Grond en bouwstoffen heeft het RIVM onderzoek gedaan naar de mogelijke milieurisico’s bij de toepassing van LD-staalslakken. Staalslakken zijn een bijproduct van de staalproductie. Begin 2023 zijn de resultaten hiervan definitief bekend. Op basis hiervan stelt de ILT een signaalrapportage op.

Kwaliteit bodemas stagneert

De ILT heeft een signaalrapportage uitgebracht over bodemas, waarbij ze waarschuwt dat milieurisico’s verschuiven naar een andere afzetmarkt. Bodemas is een restproduct dat achterblijft na verbranding van afval in de afvalenergiecentrales. Het wordt na opwerking als bouwstof aangeboden. De wetswijziging uit 2021 had een kwaliteitsverbetering van bodemas als bedoeling, maar slechts enkele bedrijven blijken deze verbetering te realiseren. Hierdoor verschuiven de milieurisico’s, zoals het alsnog vrijkomen van verontreinigingen, naar andere afzetmarkten, zoals de betonindustrie.

Beheer bodemas in IBC werken moet beter

De ILT heeft onderzoek gedaan naar de staat van grond- en wegenbouwkundige werken waar bodemassen als vervanging van zand en grind zijn toegepast. Deze werken moeten aan isolatie-, beheers- en controle- (IBC) maatregelen voldoen om milieurisico’s tot een minimum te beperken. De eigenaren of beheerders van dergelijke IBC-werken zijn verantwoordelijk voor het beheer van deze IBC- werken. Zij moeten ze ook periodiek laten controleren door erkende bedrijven. Gemeenten of provincies zijn het bevoegd gezag om hierop toe te zien. In de praktijk blijkt dat hiervoor onvoldoende aandacht is. Nadat de staatssecretaris hierover is geïnformeerd door de ILT, zijn de bevoegde gezagen verzocht deze controles te verbeteren.

Innovatie binnen toezicht

In 2022 heeft de ILT in samenwerking met de omgevingsdiensten bodembeschermende voorzieningen onderzocht. Daarbij is gebruikgemaakt van een innovatieve techniek om bedrijven op te sporen die zonder de benodigde certificaten, actief zijn met de aanleg van vloeistofdichte vloeren. De gebruikte techniek heet webscraping en is intern ontwikkeld. Webscraping helpt om verbanden te onderzoeken in een dataset die bestaat uit grote hoeveelheden informatie. De ILT heeft haar informatiepositie hiermee versterkt. Deze techniek biedt mogelijkheden om risicogerichter toezicht te houden.

Het jaarverslag 2022 is ook als webpublicatie te bekijken via https://magazines.ilent.nl/jaarverslag-ilt/2022/01.

17 mei 2023, Bron: Rijksoverheid.nl

jaarverslag (bijlage-jaarverslag-ilt-2022.pdf, 949 Kb) [Download]