Maatregelen om PFAS in drinkwater te verlagen

In reactie op het RIVM-rapport over PFAS in drinkwater, laat minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) vergunningen aanpassen voor lozingen in afvalwater. Dit moet ertoe leiden dat de lozingen samen onder de grens blijven van de hoeveelheid die er volgens het RIVM in drinkwater mag zitten.

PFAS zijn hele kleine stoffen, die op langere termijn een negatief effect kunnen hebben op je gezondheid. Ze zijn verspreid in onze hele omgeving: in lucht, bodem en water, maar ook in consumentenproducten, voedsel en drinkwater.

Minister Harbers: “Het RIVM concludeert dat we ons kraanwater kunnen drinken. Toch adviseren ze om het PFAS-gehalte in drinkwater omlaag te brengen, want we krijgen PFAS op meer manieren binnen dan alleen via drinkwater. Schoon en voldoende drinkwater is voor mij een prioriteit, ik vind het heel belangrijk dat we overal in Nederland gewoon kraanwater kunnen blijven drinken. Daarom tref ik nu verschillende maatregelen.”

De hoeveelheid PFAS in ons drinkwater blijft vrijwel overal onder de veilige grens van de hoeveelheid PFAS die je mag binnenkrijgen. Toch adviseert het RIVM om dit omlaag te brengen, aangezien PFAS op meer manieren je lichaam binnenkomt dan alleen via drinkwater. Het RIVM adviseert een waarde van maximaal 4,4 nanogram per liter.

Nieuwe maatregelen

Per direct wordt gekeken of vergunningen voor lozingen in afvalwater moeten worden aangepast, zodat maximaal 4,4 nanogram per liter aan PFAS wordt gemeten op de plek waar het drinkwater gewonnen wordt. Nieuwe vergunningen moeten hieraan voldoen, bestaande vergunningen worden hierop aangescherpt. Doel is om vervuiling zo vóóraf te voorkomen, in plaats dat drinkwaterbedrijven de PFAS er zelf uit moeten halen.

Daarnaast zullen minister Harbers en minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) een nieuwe opdracht uitzetten bij het RIVM. Het RIVM wordt gevraagd in beeld te brengen op welke manieren PFAS bij mensen binnenkomt. En het RIVM wordt gevraagd om op basis daarvan maatregelen voor te stellen om de blootstelling aan PFAS te verminderen.

Verbod op PFAS in producten

Het Rijk en de drinkwatersector werken ook samen om de hoeveelheid PFAS in drinkwater te verlagen. Door slimme aanpassingen in de bedrijfsvoering zien we al lokale resultaten. Daarnaast blijft het ministerie inzetten op het EU-verbod op PFAS in producten.

20-10-2022, bron Rijksoverheid.nl

Uitgelichte passage inzake bodem uit de Kamerbrief commissiedebat PFAS en gezondheid van 3 november:

Risicogrenzen bodem
Op plekken waar zich dusdanig hoge PFAS-concentraties in de bodem bevinden dat hierdoor onaanvaardbare risico’s voor de volksgezondheid kunnen optreden, moeten maatregelen worden genomen. Voorbeelden van dergelijke locaties zijn de 
terreinen waar met PFAS-stoffen is gewerkt, zoals in Dordrecht en Helmond. Om de bevoegde gezagen te ondersteunen bij die beoordeling, heeft het RIVM in mei Indicatieve Niveaus voor Ernstige Verontreiniging (INEV) gepubliceerd. Deze INEV’s kunnen aantonen of er sprake is van dusdanige gezondheidsrisico’s dat er maatregelen genomen moeten worden.

PFAS is een niet-genormeerde stofgroep. Dat betekent dat er in de bodemregelgeving geen bodemnormen voor PFAS zijn opgenomen. Hiervoor geldt wel de wettelijke zorgplicht van artikel 13 van de Wet bodembescherming. De komende tijd kijkt de staatssecretaris van IenW samen met de bevoegde gezagen hoe er in relatie tot de INEV’s invulling aan deze zorgplicht gegeven kan worden, bijvoorbeeld door het opstellen van een handreiking voor de bevoegde gezagen die uitleg hiertoe biedt.

Ondersteuning medeoverheden bij inventarisaties en bodemsaneringen
Om de bevoegde gezagen ook financieel te ondersteunen stelt de Rijksoverheid als onderdeel van de bodemmiddelen op de IenW-begroting gelden beschikbaar voor buitenproportionele opgaven in de vorm van zogenoemde specifieke uitkeringen (SPUK). Met deze SPUK-gelden kunnen onderzoek en sanering gefinancierd worden, waardoor de risico’s voor de volksgezondheid zoveel mogelijk worden weggenomen. In 2021 is er voor PFASopgaven circa 22 miljoen euro aan Rijksmiddelen uitgekeerd. Hiermee worden onder meer locaties in Dordrecht, Helmond en Doetinchem gesaneerd. In mei van dit jaar konden medeoverheden weer aanvragen indienen; allen zijn
gehonoreerd. In totaal gaat het om 27 projecten ter waarde van 12,4 miljoen euro. Een van de grotere aanvragers is de gemeente Enschede. Met de toegekende middelen kan de gemeente Enschede onderzoek en sanering uitvoeren op drie grotere locaties en daarnaast kan onderzoek naar de aanwezigheid van PFAS op gebruiksgevoelige locaties worden gedaan.